Maartje Boer

318 Samenvatting Depopulariteit van socialemedia, oftewel socialenetwerk sites (bijv. Instagram en Facebook) en instant messengers (bijv. SnapChat en WhatsApp) is in de afgelopen jaren sterk toegenomen onder adolescenten (Anderson & Jiang, 2018; Lenhart et al., 2015). Sociale media spelen een steeds belangrijkere rol in het dagelijks leven van adolescenten, bijvoorbeeld in het contact met leeftijdgenoten en om eigen gebeurtenissen te delen (Granic et al., 2020; Valkenburg & Peter, 2011). Er zijn echter zorgen over de schadelijkheid van socialemediagebruik, bijvoorbeeld op het gebied van het welbevinden van adolescenten (Twenge, 2019; Underwood & Ehrenreich, 2017; Unicef, 2017). Adolescenten zouden bijvoorbeeld verslaafd kunnen raken aan socialemedia, met aanzienlijke gevolgen voor hun mentale gezondheid (Griffiths & Kuss, 2017; Marino et al., 2018b). In dit proefschrift spreken we van problematisch socialemediagebruik wanneer er symptomen zijn van verslaving met betrekking tot socialemediagebruik (Lee et al., 2017) . We gebruiken de term ‘verslaving’ niet in dit proefschrift, omdat sociale media verslaving niet als zodanig erkend wordt in psychologische handboeken (American Psychiatric Association, 2013; World Health Organization, 2019). Voorbeelden van kenmerken van problematisch socialemediagebruik zijn het ervaren van stress of angst wanneer het niet mogelijk is om sociale media te gebruiken ( ontwenningsverschijnselen ) of het continue denken aan sociale media, ook in offline situaties ( preoccupatie ). Problematisch socialemediagebruik wordt dus gemeten aan de hand van kenmerken van verslaving en niet door middel van de intensiteit van socialemediagebruik, zoals de tijd besteed aan socialemediagebruik per dag. Alhoewel veel adolescenten intensief gebruikmaken van sociale media, komen hoge niveaus van problematisch socialemediagebruik relatief weinig voor (Cheng et al., 2021; Inchley et al., 2020b). In dit proefschrift worden de intensiteit van socialemediagebruik en problematisch gebruik van sociale media daarom als twee verschillende dimensies beschouwd. Er is nog weinig bekend over de mate waarin een hoge intensiteit en problematisch gebruik van sociale media schadelijk zijn voor het welbevinden van adolescenten, bijvoorbeeld voor hun mentale gezondheid. De vraag die in dit proefschrift centraal staat is in hoeverre beide dimensies