Samenvatting [Summary in Dutch] S 165 werkrelaties valt te denken aan het bestuderen van relaties tussen schoolleiders van verschillende scholen (Honig & Rainey, 2020). Om de verticale werkrelaties breder te bestuderen raden wij aan ook schoolbestuurders te bestuderen, in relatie tot schoolleiders en leraren (Hooge & Honingh, 2014; Hooge et al., 2019). Daarnaast kan toekomstig onderzoek bestuderen hoe een gezamenlijke ‘spirit’ in teams tot stand komt en hoe deze zich ontwikkelt over tijd zodat we scholen beter kunnen helpen tot zo’n ‘spirit’ te komen. Voor de scholen geldt dat schoolleiders de drie leiderschapspatronen die we identificeerden kunnen gebruiken om te reflecteren op hun eigen handelen. Zij kunnen de beschrijvingen van deze rollen gebruiken in gesprekken met hun collega’s (mede leidinggevenden en leraren) over wat gewenste rollen voor hen als schoolleider zijn in innovaties. Daarnaast willen we schoolleidersopleidingen stimuleren om schoolleiders voor te bereiden op de zoektocht naar een balans in sturen en ruimte geven aan hun leraren wanneer nieuwe situaties zich in de school voordoen. Leraren willen wij aanmoedigen om naar hun eigen rol en expertise te kijken en hierover te spreken met collega’s (leraren en schoolleiders). Lerarenopleidingen kunnen hierin een rol spelen door leraren meer bewust te laten worden van hun eigen expertise en het belang van verschillende expertises in een team te benadrukken. 8. Tot slot De geschiedenis leert dat onderwijsvernieuwingen vaakmislukken. Een belangrijke reden lijkt te zijn dat leraren en schoolleiders zich niet genoeg betrokken voelen of worden om te beslissen over de inhoud en implementatie van landelijke onderwijsinnovaties. Dit proefschrift laat zien dat schoolleiders en leraren belangrijk zijn in het samen leiden en uitvoeren van samenwerkend innoveren. Een gezamenlijke spirit ondersteunt het proces van het gespreid leiden van samenwerkend innoveren. Leraren hebben professionele ruimte nodig om de leiding te kunnen nemen die verder gaat dan de rol in hun eigen klas. Schoolleiders moeten een balans vinden tussen het bieden van professionele ruimte aan leraren en sturen op strategie, kaders, grenzen en visie. Wij stimuleren beleidsmakers en schoolbestuurders zich te realiseren dat onderwijsverandering in scholen plaatsvindt, binnen dagelijkse contexten, vol interacties en gesprekken. Zij moeten, net als de schoolleiders, ook balanceren tussen sturen op grenzen en visie enerzijds en het bieden van voldoende professionele ruimte aan schoolleiders en leraren anderzijds. Het leiden van samenwerkend innoveren in scholen vraagt dus om innovatieve gespreide leiderschapspraktijken.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw