157 Nederlandse Samenvatting (Dutch Summary) A Nederlandse Samenvatting (Dutch Summary) Goed kunnen lezen en spellen is essentieel voor schoolsucces, toegang krijgen tot de arbeidsmarkt en om te kunnen communiceren in de hedendaagse (digitale) samenleving. Goed leren lezen en spellen vraagt om een efficiënt georganiseerd en nauw met elkaar verbonden netwerk van kennis bestaande uit; semantiek (betekenis), fonologie (klanken) en orthografie (letters). Hoe specifieker en overdadiger dit netwerk is, des te makkelijker het lezen en spellen zal gaan. Vooral de relatie tussen fonologie en orthografie (van klank naar letter) en de relatie tussen orthografie en fonologie (van letter naar klank) zijn voor lezen en spellen van essentieel belang. Lezen en spellen versterken elkaar, omdat bij beide processen de relatie tussen fonologie en orthografie, elk vanuit een andere richting, versterkt wordt. Kinderen met dyslexie blijven echter achter in hun ontwikkeling met betrekking tot lezen en spellen. Onderzoekers lijken het erover eens te zijn dat hiervoor geen eenduidige oorzaak aan te wijzen is, maar dat de achterstand veroorzaakt wordt door meerdere factoren die in combinatie en in interactie met elkaar zorgen voor achterstanden in het lezen en spellen. Voor de meeste kinderen met dyslexie blijken fonologische tekorten een belangrijke oorzaak te vormen voor hun lees- en spellingproblemen. Naast het kijken naar tekorten is het ook zinvol om in kaart te brengen welke sterke punten kinderen met dyslexie kunnen benutten; in welke mate kunnen kinderen hun tekorten compenseren met hun sterke punten? Zouden andere onderdelen van het netwerk van kennis wellicht de veelvoorkomende tekorten in de fonologische kennis kunnen compenseren? Hoewel eerder onderzoek heeft laten zien dat zowel semantische als orthografische kennis het lezen en spellen beïnvloedt, hebben dezemogelijk compenserende factoren in onderzoek onder kinderenmet dyslexieweinig aandacht gekregen. In het geval van semantiek wordt bovendien vooral gekeken naar de omvang van het netwerk (de kwantiteit) en minder naar de diepte van de kennis die aanwezig is in het netwerk (de kwaliteit). Wat betreft de rol van de behandeling, valt op dat spelling in demeeste behandeling slechts een klein aandeel heeft, terwijl spelling van zichzelf moeilijker is dan lezen. Daarom is in het huidige proefschrift onderzocht in welke mate de semantische kennis die een kind heeft opgedaan en de orthografische kennis die een kind opdoet in een geïntegreerde lees- en spellingbehandeling, de fonologische tekorten van kinderen met dyslexie in Nederland kan compenseren. Er werden voor dit onderzoek twee onderzoeksvragen geformuleerd: 1. In hoeverre compenseert de semantische kennis de lees- en spellingresultaten van kinderen met dyslexie? 2. In hoeverre wordt de lees- en spellingontwikkeling van kinderen met dyslexie met verschillende cognitieve profielen gestimuleerd door een geïntegreerde lees- en spellingbehandeling?
RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw