68 Chapter 2 Dubbelpublicatie Huisarts en Wetenschap Waarom mensen niet deelnemen aan oncologische bevolkingsonderzoeken Thom Bongaerts, Frederike Büchner, Barend Middelkoop, Onno Guicherit, Mattijs Numans Oncologische bevolkingsonderzoeken zijn op populatieniveau alleen effectief als een groot deel van de doelgroep eraan meedoet. Nederland kent 3 van dergelijke bevolkingsonderzoeken: naar baarmoederhals-, borst- en darmkanker. Zorgelijk is dat de huidige opkomstcijfers van die onderzoeken een dalende trend laten zien en soms al onder de effectieve grens liggen. Wij hebben de achtergronden van (niet-) deelname in kaart gebracht. Huisartsen kunnen mogelijk een belangrijke rol spelen bij het keren van de dalende trend. Dit is een bewerkte vertaling van Bongaerts THG, Büchner FL, Middelkoop BJC, Guicherit OR, Numans ME. Determinants of (non-)attendance at the Dutch cancer screening programmes: a systematic review. J Med Screen 2019:969141319887996. Momenteel zijn er in Nederland 3 oncologische bevolkingsonderzoeken (bvo’s): de screeningprogramma’s naar baarmoederhals- (BMHK), borst- (BK) en darmkanker (DK). Het idee achter deze bvo’s is dat wanneer de specifieke kanker in een vroeg stadium wordt opgespoord, zowel de behandeling als de prognose verbetert. Deel- name is vrijwillig en het primaire screeningsonderzoek is gratis. Potentiële deelnemers worden uitgenodigd op basis van de combinatie van leeftijd en geslacht. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en 5 lokale screeningsorganisaties zijn verantwoordelijk voor de organisatie en coördinatie van deze programma’s. De rol van de huisarts is in elk bvo anders en aan verandering onderhevig. De Wereldgezondheidsorganisatie berekende dat ten minste 70% van de doelpopulatie gescreend moet worden, wil een nationaal screeningsprogramma op populatieniveau effectief zijn.1 In 2018 lag de deelnamegraad op 57,6%, 76,6% en 73% voor respectievelijk de bvo’s naar BMHK, BK en DK. De opkomst bij het bvo-BMHK is dus te laag en de opkomstcijfers van zowel het bvo-BMHK als het bvo-BK laten de afgelopen jaren een dalende trend zien.2 In de 4 grote steden zijn de opkomstcijfers van alle 3 bvo’s lager dan de effectieve grens van 70%.3,4 Deze cijfers geven daarmee reden tot zorg. Hoewel de oproepen zijn gericht aan (delen van) de algemene populatie, lijkt het er ook op dat
RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw