218 Nederlandse samenvatting en met regelmaat hogere percentages. Daarnaast kwam 77,1% van de macroliden voorschriften niet overeen met de eerste en tweede keuze in richtlijnen. Een eerdere Nederlandse studie vond een vergelijkbaar percentage overprescriptie van macroliden. Wij vonden verschillende patiëntdeterminanten die geassocieerd zijn met het overmatig voorschrijven van antibiotica: vrouwelijk geslacht, leeftijd van 5 jaar en ouder en migratieachtergrond (Turks, Surinaams, Nederlands-Caribisch). Vrouwelijk geslacht en leeftijd waren al bevestigd in meerdere studies als belangrijke patiëntdeterminanten. Dat migratieachtergrond een determinant is, was nog niet eerder vastgesteld. Een niet eerder in Nederland vastgestelde praktijkdeterminant die bleek te zijn geassocieerd met overmatig antibiotica voorschrijven was een grotere praktijkomvang. Eerdere onderzoeken uit het Verenigd Koninkrijk en Canada presenteerden hierover tegenstrijdige resultaten. Het Engels onderzoek vond wel een associatie en het Canadese onderzoek niet. De context en locatie (stad of platteland) van de praktijk was in deze onderzoeken een mogelijke verklaring van het verschil. Wij hebben het onmiskenbare verschil dat wij vonden, voorzichtig geïnterpreteerd als een argument “meer tijd en continuïteit voor de patiënt” te creëren. Conclusie en aanbevelingen Een belangrijke overkoepelende bevinding in onze studies is dat antibioticavoorschriften vanuit huisartspraktijken een veel grotere bijdrage leveren aan de ontwikkeling van antibioticaresistentie dan eerder werd aangenomen en dat uit de Europese data (inclusief Nederland) blijkt dat de mate van voorschriften uit de eerste lijn correleert met resistentieontwikkeling. De belangrijkste determinanten voor het overmatig voorschrijven van antibiotica zijn diagnostische onzekerheid, de omvang van de huisartspraktijk (wellicht als maat voor beschikbare tijd in consulten en continuïteit in de “arts-patiënt-relatie”), de onmogelijkheid om doeltreffend te onderhandelen - of uitleg te geven over antibioticagebruik en de veronderstelling van huisartsen dat patiënten ‘een antibiotica voorschrift verwachten’. Er zijn drie in het oog springende aspecten waarop het voorschrijven van antibiotica in huisartspraktijken kan worden verbeterd. Er zijn te veel antibioticavoorschriften voor patiënten met een luchtweginfectie. In plaats van de breedspectrum antibioticagroep macroliden kan veelvuldig voor een smalspectrum antibioticum worden gekozen. En er
RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw