209 SAMENVATTING ALGEMENE DISCUSSIE In Hoofdstuk 9, de algemene discussie, worden de belangrijkste bevindingen van dit proefschrift en hun praktische implicaties samengevat door terug te keren naar de casus van mevrouw de Jong. Daarnaast worden er suggesties gedaan voor toekomstig onderzoek naar NOAC’s bij kwetsbare oudere patiënten met AF. In het tweede deel van dit hoofdstuk wordt de ‘inverse onderzoekswet’, afgeleid van de ‘inverse zorgwet’, uitgelegd en in detail besproken. Het benadrukt het gebrek aan bewijs in een van de grootste en moeilijkst te behandelen populaties. Het FRAILAF onderzoek, de centrale publicatie in dit proefschrift, is een van de zeer weinige gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken ooit uitgevoerd bij kwetsbare oudere patiënten.20 Aangezien uit het FRAIL-AF onderzoek is gebleken dat resultaten bij kwetsbare oudere patiënten verschillen van de niet-kwetsbare populaties uit de vier belangrijke NOAC trials,27–30 benadrukken de bevindingen van het FRAIL-AF onderzoek de noodzaak van meer specifieke gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken bij kwetsbare oudere patiënten. Naast de belangrijke bevinding van een verhoogd risico op grote of klinisch relevante niet-grote bloedingscomplicaties bij kwetsbare oudere AF patiënten die overstappen van een VKA naar een NOAC in vergelijking met degenen die continueren met VKA behandeling, komt er dus nog een duidelijke boodschap voort uit de onverwachte resultaten van het FRAIL-AF onderzoek, namelijk dat we de ‘inverse onderzoekswet’ moeten omkeren. Suggesties over hoe dit kan worden bereikt, worden gegeven in de laatste alinea’s van de algemene discussie. A
RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw