Nederlands samenvatting 259 8 Conclusie Dit proefschrift heeft bijgedragen aan de kennis over voorspellende biomarkers en de bijbehorende diagnostische toepassingen bij patiënten met stadium IV NSCLC die zijn behandeld met anti-PD-1 therapie. De belangrijkste bevindingen kunnen als volgt worden samengevat: 1) We hebben aangetoond dat de aanwezigheid van een tumorreactieve T- cel populatie, bekend als PD-1T TILs, kan fungeren als een voorspellende biomarker voor zowel langdurige respons als geen of nauwelijks respons op behandeling met anti-PD-1 therapie bij stadium IV NSCLC. 2) We hebben vastgesteld dat een combinatie van biomarkers de voorspellende waarde niet verbeterde in vergelijking met PD-1T TILs als individuele biomarker. 3) We hebben een PD-1T genexpressie signatuur ontwikkeld die de aanwezigheid van PD-1T TILs in een tumor weergeeft. Deze biomarker biedt een praktische en een direct toepasbare optie voor de routinematige diagnostiek. 4) We hebben een op bloedserum gebaseerde eiwit-signatuur ontwikkeld waarmee klinische uitkomststratificatie mogelijk is zonder de noodzaak van een biopsie. 5) Ten slotte hebben we aangetoond dat cfDNA, geëxtraheerd uit het supernatant van pleuravocht, kan worden gebruikt voor het nauwkeurig detecteren van zowel moleculaire veranderingen in de tumor als resistentiemechanismen. Concluderend bevorderen de bevindingen in dit proefschrift onze mogelijkheid om behandelingsstrategieën en diagnostische toepassingen op maat te maken voor patiënten met stadium IV NSCLC die worden behandeld met anti-PD-1 therapie.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw