108 3. Methode Het effect van de interventie is onderzocht tijdens een quasi-experiment met een voor- en nameting, waarbij de deelnemende scholen random over twee condities verdeeld zijn (Shadish et al., 2002). Bij de werving van scholen werd aangegeven dat leerkrachten door deelname aan het onderzoek konden kennismaken met een geïntegreerde aanpak van lees- en schrijfonderwijs en N&T-onderwijs. Daarbij legden we uit dat er twee condities waren met ieder een eigen didactische aanpak van de lees- en schrijflessen, zonder daarbij vrij te geven hoe die aanpakken onderling verschilden. 3.1 Controleconditie De lessenserie in de controleconditie was grotendeels dezelfde als in de tekststructuurvariant, met als enige verschil dat er geen expliciete aandacht werd besteed aan de vier genoemde tekststructuren en bijbehorende coherentierelaties. In plaats daarvan waren de leeslessen in deze variant gericht op meer algemene leesstrategieën. In iedere leesles lazen de leerlingen in drietallen de tekst aan de hand van een aantal sleutelvragen. Daarna maakten ze een verwerkingsopdracht gericht op een algemene leesstrategie, zoals het achterhalen van woordbetekenissen, of het zelf vragen bedenken bij een tekst. Ook in de schrijflessen van de controleconditie werd geen expliciete aandacht besteed aan de vier tekststructuren. Waar in de tekststructuurconditie bijvoorbeeld informatie uit twee teksten moest worden samengevoegd in een tekst met een vergelijkingsstructuur, schreven de leerlingen in de controleconditie twee losse teksten over twee onderwerpen. De onderzoekslessen waren identiek in beide condities met als enige verschil dat de handleidingen van de controleconditie geen suggesties werden gedaan om mondeling aandacht te besteden aan coherentierelaties. Tabel 1 biedt meer gedetailleerde informatie over de verschillen en overeenkomsten tussen beide condities. De deelnemende leerkrachten ontvingen alle benodigde materialen voor het uitvoeren van de lessen: handleiding, werkboekjes, PowerPoint-presentaties en alle materialen die nodig waren voor de hands-on activiteiten. De leerkrachthandleiding gaf per conditie een toelichting op de belangrijkste ontwerpprincipes van de lessenserie. In de tekststructuurconditie was dit bijvoorbeeld een uitleg over tekststructuur en hoe hierover het best onderwezen kan worden. Ook in de lesbeschrijvingen werden duidelijke richtlijnen voor de instructie gegeven. 3.2 Deelnemers Dertien leerkrachten (negen vrouwen) van tien basisscholen namen met hun leerlingen deel aan het onderzoek (zie Tabel 2). Van drie scholen deden twee leerkrachten mee. Twaalf leerkrachten gaven les in groep 6; één leerkracht had een gecombineerde groep 5/6. Ze hadden gemiddeld 17.2 jaar (SD = 14.1) ervaring in het onderwijs. 5 109
RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw