148 7. Discussie Leesvaardigheid is belangrijk om te kunnen leren in vakken als aardrijkskunde, geschiedenis en natuur & techniek. Tegelijkertijd bieden juist deze zaakvakken een functionele en motiverende context om te werken aan die leesvaardigheid (Jetton & Alexander, 2001; Purcell-Gates et al., 2007; Wang & Guthrie, 2004). Centraal in de zaakvakken staat het lezen van informatieve teksten; dat is voor veel leerlingen een complexe taak (Best et al., 2008; Meyer & Ray, 2011; Williams et al., 2004). Onderzoek laat zien dat kennis over de structuur van teksten hierbij kan helpen (Bogaerds-Hazenberg et al., 2021; Hebert et al., 2016; Pyle et al., 2017). In het huidige basisonderwijs zien we een groeiende belangstelling voor de integratie van leesonderwijs met de zaakvakken. Daarbij is echter nog weinig aandacht voor het leren doorzien van de structuur van informatieve teksten (Bogaerds-Hazenberg, 2023). Het doel van deze studie was derhalve om te onderzoeken in hoeverre het mogelijk is om in een vakoverstijgende aanpak van leesonderwijs in natuur & techniek ook te werken aan kennis over de structuur van teksten. Naast het ontwerpen en testen van lesmaterialen die tekststructuurinstructie en natuur- en techniekonderwijs integreren, verkenden we ook ecologische factoren die van belang zijn om zo’n aanpak ook daadwerkelijk te kunnen implementeren (Aaron et al., 2008), zoals de kennis van leerkrachten en de mogelijkheden die lesmethodes bieden voor tekststructuurinstructie. In dit hoofdstuk vatten we eerst de belangrijkste bevindingen van de deelonderzoeken samen (zie paragraaf 1). Vervolgens bespreken we de resultaten in het licht van enkele relevante deelonderwerpen (zie paragraaf 2) Hierbij plaatsen we de opbrengsten van dit onderzoeksproject binnen de context van het huidige leesonderwijs en komen we tot aanbevelingen voor onderzoek en praktijk. 1. Belangrijkste bevindingen 1.1 De Kennisbasis van de pabo (hoofdstuk 2) Om zicht te krijgen op de kennis die aankomende leerkrachten in de lerarenopleiding aangereikt krijgen over tekststructuur en tekstbegrip, analyseerden we de theorie die daarover wordt aangeboden in de Kennisbasis Nederlandse taal voor de lerarenopleiding basisonderwijs (Van der Leeuw et al., 2009). Vanuit wetenschapsliteratuur en gangbare definities in de tekstwetenschap stelden we een analysekader samen van thema’s en inhouden die relevant zijn om les te kunnen geven over tekststructuur. Daarbij waren twee vragen leidend: 1) Wat is tekststructuur? 2) Welke rol speelt tekststructuur bij het begrijpen en produceren van teksten? Voor onze analyse maakten we gebruik van het document Uitwerking kennisbasis Nederlands dat na herijking van de Kennisbasis is gepubliceerd door 10voordeleraar en waarvan de inhoud leidend is sinds het studiejaar 2018-2019. Uit dat document analyseerden we de kenniselementen die getoetst worden in de landelijke kennisbasistoets. Dan gaat het 7 149
RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw