19 Om gereedschap te leren gebruiken, heb je goede materialen en taken nodig waarbij je het ook kunt inzetten. In het leesonderwijs gaat het dan om de kwaliteit van de teksten die worden gebruikt en de taken die leerlingen uitvoeren. Voor tekststructuuronderwijs geldt dat je een breed scala aan teksten nodig hebt. Wil je tekststructuuronderwijs combineren met natuur- en techniekonderwijs, dan ligt het voor de hand te starten met de teksten en opdrachten die voorhanden zijn in de lesmethodes. Hoofdstuk 3 beschrijft daarom een materiaalanalyse van leerboeken en werkboeken van zeven lesmethodes voor natuur- en techniekonderwijs. We doen dit vanuit de vraag: In hoeverre zijn de huidige Nederlandse leer- en werkboeken voor natuur- en techniekonderwijs die in groep 5-8 worden gebruikt geschikt voor tekststructuurinstructie? De werkbaarheid van tekststructuuronderwijs binnen de context van natuur- en techniekonderwijs onderzochten we door middel van een ontwerpgerichte studie die beschreven wordt in hoofdstuk 4. In deze studie ontwikkelden en testten we, samen met leerkrachten in de bovenbouw van het basisonderwijs, lesmaterialen waarin tekststructuuronderwijs wordt geïntegreerd in lessen natuur & techniek. Het ontwerpproces werd vormgegeven vanuit vier ontwerpprincipes. De onderzoeksvragen van deze studie richtten zich enerzijds op de bruikbaarheid van de ontworpen lesmaterialen en anderzijds op de inzichten die het uitvoeren van ontwerpgericht onderzoek samen met leerkrachten opleverden: Hoe bruikbaar zijn de ontwerpprincipes voor een geïntegreerde aanpak van natuur- en techniekonderwijs en lees- en schrijfonderwijs? Wat leren we van de ervaringen van leerkrachten die participeren in ontwerpgericht onderzoek gericht op het integreren van onderwijs in natuur & techniek met lees- en schrijfonderwijs over de uitdagingen en de opbrengsten die ontwerpgericht onderzoek biedt? Uiteraard wilden we ook meer te weten komen over de effecten van tekststructuuronderwijs op de leeruitkomsten van de leerlingen. Een deel van de lesmaterialen die we ontwikkelden in het ontwerponderzoek bewerkten we tot de lessenserie FLINT (Functioneel Lezen in Natuur- en Techniekonderwijs) waarmee we een effectstudie uitvoerden in dertien groepen 6. Dit staat beschreven in hoofdstuk 5. De onderzoeksvraag bij deze studie luidde: Wat is het effect van de geïntegreerde aanpak van tekststructuurinstructie in natuur- en techniekonderwijs op tekstbegrip, samenvattingsvaardigheden, schrijfvaardigheid en vakkennis van leerlingen in groep 6? Om nog wat meer zicht te krijgen op de rol van de leerkracht en kansen voor professionalisering in relatie tot tekststructuuronderwijs, keren we in hoofdstuk 6 terug naar de lerarenopleiding. In drie deelstudies verkenden we de kennis die studenten hebben over 20
RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw