52 Figuur 3. Voorbeeld van een illustratie die de chronologie uit de tekst weergeeft. (Naut, groep 6, p.19) Slimme oren? Als je naar je oor kijkt, zie je eerst de buitenkant. Die heet de oorschelp. De oorschelp vangt geluidsgolven op en richt ze naar binnen, je oor in. In je oor zit een trommelvlies. Dat is een dun, strak gespannen vliesje. De trillingen van het trommelvlies gaan naar kleine botjes in je oor. Die sturen signalen naar de hersenen. Je hersenen vertellen wát je hoort: een blaffende hond, een boormachine of je lievelingsmuziek. Je oren zijn dus niet slim, maar je hersenen wel. 2.3 Opdrachten Bij het leren herkennen van de structuur van een tekst en deze te gebruiken voor tekstbegrip, kunnen leerlingen baat hebben bij begrijpend leesactiviteiten zoals samenvatten, inferenties maken en het monitoren van begrip (Wijekumar et al., 2017). Het stellen van gerichte vragen over de tekststructuur om de belangrijkste elementen in de tekst te selecteren is een effectieve strategie gebleken bij scaffolding (Williams, 2018). Dit kan bijvoorbeeld met inferentievragen zoals (3) of invulteksten zoals (4). (3) Waarom groeien er zoveel planten in het tropisch regenwoud? (Naut, groep 7, p.9) (4) De aarde wordt warmer. Vul het juiste woord in. __________brandstoffen ontstonden miljoenen jaren geleden. Bij de verbranding van steenkool, aardolie en aardgas komt __________ vrij. Dat komt in de __________ Daardoor wordt er meer __________op aarde vastgehouden. Dit wordt het __________ broeikaseffect genoemd. Daardoor verandert heel langzaam het __________ op aarde. (Wijzer, groep 8, p. 61) Een andere krachtige werkwijze om leerlingen te helpen inzicht te krijgen in specifieke tekststructuren en hen te ondersteunen bij het begrijpen en onthouden van informatie uit teksten, is het gebruik van op structuur gebaseerde schema’s, zogenaamde graphic organizers (Bogaerds-Hazenberg et al., 2021; Pyle et al., 2017). Het is belangrijk dat leerkrachten deze schema’s niet alleen laten zien, maar dat leerlingen graphic organizers ook zelf leren invullen (Bogaerds-Hazenberg et al., 2021). In het materiaal van Natuurzaken voor groep 6 vonden we bijvoorbeeld een tekst over de levensfasen van een mens. In de 3 53
RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw