80 tweede kan het leren herkennen van de structuur van teksten binnen de context van natuur- en techniekonderwijs het conceptueel begrip van leerlingen mogelijk ondersteunen (Montelongo et al., 2010) en daarmee het toepassen van denkwijzen vergemakkelijken (Fick et al., 2022). 2.2 Hands-on activiteiten OP2. Organiseer hands-on activiteiten die helpen het concept en de bijbehorende verbanden te begrijpen. De kenmerken van vakinhoudelijke concepten aan den lijve ervaren door middel van handson onderzoeksactiviteiten is motiverend en stimuleert actief denken en het voeren van gesprekken binnen deze activiteiten. Verschillende wetenschappers zijn het erover eens dat natuur & techniek en talige vaardigheden zoals lezen en schrijven gebruik maken van vergelijkbare strategieën en dus synergetisch met elkaar verbonden zijn (Cervetti et al., 2006; Guthrie et al., 1999; Stoddart et al., 2002). Het werken aan deze strategieën in zowel onderzoekende als talige activiteiten kan zowel conceptueel begrip als taalvaardigheid versterken (Bradbury, 2014; Huntley, 1998; Pratt & Pratt, 2004). Als we dit uitgangspunt doortrekken naar instructie over tekststructuur, is het belangrijk om leerlingen niet alleen vertrouwd te maken met coherentierelaties zoals chronologie of oorzaak-gevolg tijdens de leesles, maar hen ook dergelijke relaties te laten waarnemen en expliciteren in concrete ervaringen. Onderzoeksactiviteiten bieden veel mogelijkheden voor functionele lees- en schrijfactiviteiten (Bradbury, 2014; Stoddart et al., 2002). Lezen kan leerlingen ondersteunen bij het begrijpen van vakinhoudelijke concepten en fenomenen die tijdens onderzoeksactiviteiten zijn waargenomen, maar teksten kunnen ook het onderzoeksproces ondersteunen (Cervetti et al., 2006). Daarnaast bieden hands-on onderzoeksactiviteiten veel mogelijkheden voor doelgerichte schrijftaken zoals het schrijven van verslagen of logboeken (Huerta & Garza, 2019; Tilson et al., 2010). Het creëren van een dergelijke motiverende context zal de betrokkenheid bij de leestaak vergroten, waardoor de tekst dieper verwerkt zal worden, wat het tekstbegrip ten goede komt (Guthrie, 1999; Toste et al., 2020). Dit wordt verder uitgelegd in paragraaf 2.3. 2.3 Authentieke lees- en schrijfactiviteiten gericht op instructie van tekststructuur OP3. Ontwerp functionele lees- en schrijfactiviteiten gericht op instructie over tekststructuur en gebruik hierbij, waar zinvol, graphic organizers. Verschillende meta-analyses laten positieve effecten zien van tekststructuurinstructie op tekstbegrip zowel bij verhalende als informerende teksten, ook bij jonge kinderen (BogaerdsHazenberg et al., 2021; Hebert et al., 2016; Pyle et al., 2017). Kennis over tekststructuur kan het inzicht vergroten in de manier waarop de schrijver van een tekst informatie presenteert en organiseert, en kan zo geheugen- en verwerkingscapaciteit vrijmaken waardoor de lezer zich kan richten op de inhoud van de tekst. Deze kennis helpt ook om te bepalen welke informatie belangrijk is. Markeringen in de tekst zoals het gebruik van signaalwoorden die de 4 81
RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw