90 4.2 OP1. Concepten selecteren Het Nederlandse leerplankader voor natuur- en techniekonderwijs biedt een lijst met concepten die onderwezen dienen te worden (Van Graft & Klein Tank, 2018; Klein Tank, 2009). We nodigden de leerkrachten uit om een onderwerp uit deze lijst te kiezen voor hun eigen lessenserie. Het kostte de leerkrachten weinig moeite om OP1 toe te passen; ze kwamen met veel ideeën. Logboek 1 (Tabel 3) laat zien dat ze dit niet het moeilijkste ontwerpprincipe vonden. Uit de transcripties van bijeenkomst 1a en 1b blijkt dat de persoonlijke voorkeuren en interesses van de leerkrachten een belangrijke rol speelden in het selectieproces: "Ik zit ook te denken aan het onderwerp ruimte, maar dat is vooral omdat ik dat zelf erg leuk vind." (Leerkracht 9, bijeenkomst 1a) Ze hielden ook rekening met hun eigen voorkennis. Concepten waarvan ze vonden dat ze er niet voldoende kennis over hadden, werden afgewezen als onderwerpen voor hun lessenserie. Verder moesten we de gekozen onderwerpen wat versmallen aangezien de keuze voor brede onderwerpen het moeilijk maakte om een samenhangende set leerdoelen op te stellen die in zes lessen behandeld kon worden. Een van de leerkrachten begon bijvoorbeeld met het brede onderwerp voeding, maar bracht dit terug tot het onderwerp suiker. Het bleek dat de leerlijn voor natuur & techniek veel concepten bevat die mogelijkheden bieden voor onderzoeksactiviteiten, voor causaal denken of het begrijpen van processen, of het vergelijken van inhouden. De leerkrachten waren goed in staat om geschikte concepten te selecteren. Hieruit kunnen we concluderen dat OP1 werkbaar is. 4.3 OP2. Hands-on activiteiten Tijdens bijeenkomsten 1a, 1b en 2 kwamen de leerkrachten met veel ideeën voor hands-on onderzoeksactiviteiten die aansloten bij de geselecteerde onderwerpen en concepten. Het organiseren en voorbereiden van deze activiteiten bleek echter een uitdaging te zijn; twee leerkrachten nodigden hiervoor gastdocenten uit, en een andere leerkracht meldde dat ze veel tijd had besteed aan het uitproberen van een experiment om er vervolgens achter te komen dat het niet uitvoerbaar was in de klas. Nadat ze de eerste lessen met hands-on activiteiten hadden gegeven, waren alle leerkrachten erg enthousiast over de grote betrokkenheid die deze bij hun leerlingen teweegbrachten: "Tijdens de eerste les gingen we zwerfafval opruimen, waarbij we onderzochten welk afval ze in de buurt vonden (...). Kinderen waren eigenlijk heel verbaasd over de enorme hoeveelheid afval die ze vonden, maar ook over wat daar allemaal tussen zat. Dat was een goede les om een vervolg aan te geven met een schrijfactiviteit gericht op de probleem-oplossingsstructuur. Wat kunnen we eraan doen? Het verzamelen van zwerfafval had hen erg enthousiast gemaakt." (Leerkracht 8, bijeenkomst 6) 4 91
RkJQdWJsaXNoZXIy MTk4NDMw