Gelezen, geleefd, gedeeld

27 te man tegenover zijn werkende vrouw, de waarde die Hurston hecht aan de onafhankelijkheid van vrouwen, de triomf van goed over kwaad, en de haat die haat voortbrengt; kortom alles wat een strijd tussen twee beschadigde mensen kan behelzen. 10 Beide beschikken over macht over de ander, maar de balans is zoek. De angst van de vrouw voor de slang is ook haar angst voor de man – de beschrijving van de slang roept hier en daar associaties op met het mannelijke geslachtsdeel. Maar Delia’s strijd met het kwaad, ge- personifieerd door de man en de slang, laat haarzelf niet onberoerd, de haat kruipt haar binnen. Tijdens die lange uren in de hooiberg overwint ze ten slotte het kwaad in zijn diverse gestaltes. De titel Sweat verwijst mogelijk naar het angstzweet van Delia voor de slang en de man, naar haar harde werken als wasvrouw en wellicht zelfs naar de bloed, zweet en tranen die het een mens kost om overeind te blijven in een (destructief) huwelijk. De eenvoudige tegenstelling van de gewelddadige man tegenover de vrouw als slachtoffer is aan het eind van het verhaal vervangen door een veel complexer beeld. Uiteindelijk verschijnt zelfs de menselijkheid van Sykes ten tonele, via de medelijdende ogen van Delia. Haar eigen haat lijkt zijn kracht te hebben verloren, nu haar drang om te overleven haar heeft gered. Zo blijken noch de haat, noch de compassie hermetisch gesloten gevoelens: ze laten andere, verwarrende, emoties door. Je zou het verhaal kunnen le- zen als het relaas van een sterke vrouw die de ruimte bevecht om mens te zijn, waardoor ze weer mededogen kan voelen. Maar andere lezingen zijn even goed mogelijk, want de complexiteit van deze asymmetrische relatie laat ruimte om zowel de wreedheid als het verlangen naar heelheid in beide personages te herkennen. In die ruimte kan het gesprek over God en wereld gevoerd worden. Ik wens Gé dat zij, balancerend op het spanningsveld van verschil en verlan- gen, nog veel van dergelijke gesprekken mag voeren! Zora Neale Hurston, Sweat in idem, Hitting a straight lick with a crooked stick. ( Collected stories edited and introduced by Genevieve West), HarperCollins 2020 Lezen via: bit.ly/tip-sweat