Gelezen, geleefd, gedeeld

60 Waarom dit hoofdstuk me het meest bijblijft, van alle schitterende hoofd- stukken in dit boek? Omdat het zo rauw en echt is. Als je opgroeit met een kruisbeeld boven het schoolbord, zo’n echt kruisbeeld, met een man in een lendendoek, hoofd omlaag gebogen, spijkers met streepjes rode verf daar- onder, dan wordt een kruisbeeld een alledaags ding, net als de foto van de koning die ernaast hangt. Kinderen die dat elke dag zien, zijn ongevoelig voor de martelscene, die zien ze niet meer. De echte impact is wellicht al verdrongen lang voor de eerste schooldag. Mijn dochter, opgegroeid in een Joods milieu in de VS, weigerde lange tijd, op vakantie in Frankrijk, een kerk binnen te gaan. Misschien hing er wel een kruis?! Dat hing er gegarandeerd, levensgroot en met alle voor een kind afschrikwekkende details. Nieuwe, ongewende ogen, zien de details nog. Zoals de passanten in hoofdstuk 47. ‘s Middags iemand langzaam zien sterven aan een kruis, en ‘s avonds ge- zellig met je familie de seder vieren. Dat is zelfs voor de meest nuchtere mensen moeilijk. Had ik maar een andere weg genomen. Onder een levensecht gruwelkruis je brood en wijn nuttigen? Beter de zaken uit elkaar houden. Een gestileerd, gekuist kruis maakt de boodschap makke- lijker verteerbaar. Maar het camoufleert de essentie, het verdonkeremaant de kreunende, stervende mens, het marteltuig. In de Franse kerk realiseer je je weer je weer hoe het echt moet geweest zijn. In hst 47 van Judas ook. We kunnen de geschiedenis van joden en christenen niet ongedaan maken. Maar we kunnen er wel af en toe eens goed naar kijken, met andere ogen, zoals Klausner, Oz en zijn personage Asj. Dan zien we dat waar het echt om ging, meer verbindt dan verdeelt. Al de rest is geschiedenis. Ik denk dat je er ook zo over denkt, Gé. En ik verwacht ook dat je het boek al gelezen hebt. Als je ooit in Jeruzalem bent, struin met het boek in de hand door de stad en laat je erdoor gidsen. Het zou leuk zijn om dat eens samen te doen. Amos Oz, Judas , De Bezige Bij 2015 Bestel via: bit.ly/tip-judas